Bębny, twierdza Ichi-no-Tani, 16 marca 1184 roku

Wcześniej, przez ponad sto lat rządy sprawowano zza klasztornych murów: kolejni cesarze obejmowali tron, po czym prędko zostawali mnichami i abdykowali. Ich następcy, na ogół bezwolne, kilkuletnie dzieci, pełnili wyłącznie rolę reprezentacyjną i obrzędową, podczas gdy monarchowie-mnisi zachowywali wszystkie swoje prerogatywy, a nawet tworzyli własną armię. Przedstawiciele klanu Taira wzrośli w siłę właśnie jako dowódcy tych oddziałów. Oczywiście, takie rozmycie władzy sprzyjało buntom i walkom pomiędzy dworskimi frakcjami; podczas dwóch powstań, Heiji i Hogen, klan Minamoto został niemal kompletnie starty z powierzchni ziemi, a jego majątek – rozgrabiony. Jednak wojna Gempei przyniosła mu słodką zemstę, zaś Yorimoto Minamoto miał stać się pierwszym z szogunów.

Jednym z kroków, które doprowadziły go do pełni władzy, było zdobycie nadmorskiej twierdzy rodu Taira, Ichi-no-Tani, położonej w Suma, dziś jednej z dzielnic Kobe. Wciśnięta w wąski pas lądu pomiędzy morzem a stromymi górami miała opinię niezniszczalnej, nie ulegało zatem wątpliwości, że Ichi-no-Tani musi zostać zdobyta nie w otwartej bitwie czy oblężeniu, ale podstępem.

Hufce Minamoto podeszły skrycie w pobliże Ichi-no-Tani, ale żaden z generałów nie ośmielił się nakazać ataku. Wówczas to słynny wojownik Kumagai no Naozane, „przyodziany w hitatare z farbowanego sukna, zbroję przetykaną czerwoną skórą i równie czerwony horo, łapacz strzał”, wezwał swojego młodego, acz walecznego syna Kojiro, polecił mu zgromadzić jeszcze dziesięciu najzwinniejszych i najzgrabniejszych żołnierzy, po czym wysłał posłańców do pobliskiej świątyni bogini niebios, Amaterasu, skąd polecił sprowadzić dziesięć wielkich bębnów taiko. Przyjechały na wozie zaprzężonym w cztery woły – z każdego bębna zdjęto napiętą byczą skórę, wpuszczono do środka wojownika w lekkiej zbroi, po czym ponownie bęben obito. Kojiro zdjął swoje „hitatare zdobne ornamentem z wistarii i zbroję przetykaną skórą białą i błękitną”, przywdział szaty mnisie i poprowadził wóz gościńcem do twierdzy Ichi-no-Tani.

Pierwszym napotkanym strażom powiedział, że przeor klasztoru przysyła bębny i jego, skromnego świątynnego bębniarza, by ucieszyć dwór Taira piękną muzyką; a że po ojcu był lisio sprytny, to wydał się żołnierzom tak skromny i strachliwy, że przepuścili go dalej, ku innym, oni ku następnym i tak dostał się wreszcie na dziedziniec twierdzy, gdzie uniżenie pokłonił się generałom Taira no Tanadori i Taira no Shigehira oraz całej ich świcie, i zapytał, czy pozwolą mu zagrać dla nich marsz wojenny.

Słynny ustęp z Heike Monogatari opowiada, jak żołnierze Taira narzekali między sobą po cichu na wagę bębnów, na co sprytny Kojiro odpowiedział, niby to zdziwiony, że mnisi z jego klasztoru ładowali je bez większego wysiłku – tak ich tym zawstydził, że nie śmieli poskarżyć się głośno na ciężary, które przyszło im dźwigać.

Młodzieniec dopilnował, aby bębny właściwie ustawiono na dziedzińcu, zaczekał, aż co znaczniejsi i starsi członkowie rodu Heike odłożyli broń i rozsiedli się wygodnie dookoła. Wtedy jednak zauważył, że u ich boku siedzi młodziutki i piękny Taira no Atsumori, „mający lat szesnaście lub siedemnaście, delikatnie upudrowany, z poczernionymi zębami”. Jeszcze niedawno wychowywali się obaj na cesarskim dworze i, mimo że Kojiro był ledwie rok starszy od Atsumoriego, był jego nenja i miłował go ponad wszystko. Zamiast więc dać sygnał do rzezi, wyszeptał słynny dwuwers:

Mówisz, że niczym jest pień sosny strzaskanej,

a przecież jesienny wiatr przenika mnie do kości.

Gestami rąk nakazał wszystkim milczenie, a następnie opowiadał głośno – tak, żeby ukryci wojownicy niczego nie podejrzewali – o szacunku przeora klasztoru dla klanu Heike, pokazując równocześnie zgromadzonym wokół, że grozi im śmiertelne niebezpieczeństwo. Taira no Tanadori odpowiedział równie dworną przemową, wskazując na migi, by jak najciszej przynieść miecze i włócznie. Kiedy wszyscy byli znów uzbrojeni, w jednej chwili rzucili się na nieprzeczuwających niczego wrogów, dziurawiąc skórę bębnów jak sito i zabijając ich na miejscu.

Tak Kojiro uratował życie swojemu wakashu, oblubieńcowi, sam jednak okrył się niesławą jako zdrajca, odszedł więc na stronę i popełnił seppuku. Dopiero wówczas Atsumori, podszedłszy do zwłok, w młodym mnichu rozpoznał swojego nenja.

Generałowie dowodzący armią Minamoto, nie widząc umówionego znaku, pojęli, że podstęp się nie udał, a Kumagai był pewien, że jego syn zginął mężnie w walce. Noc i dzień czekała w ukryciu armia, aż ktoś wymyśli kolejny fortel. Wówczas to generał Yotsushine zapytał myśliwego, czy jelenie przechodzą czasem wąską i stromą ścieżką prowadzącą w dół klifu. „Przechodzą” – odparł ten. „Skoro przechodzi jeleń, to i koń sobie poradzi”. Podzielił więc swoją armię na trzy części i zaatakował Ichi-no-Tani z zaskoczenia nie tylko tam, gdzie Taira spodziewali się ujrzeć wrogów, ale i tam, gdzie, jak sądzono, nie sposób wjechać koniem. W jednej chwili fortecę podpalono z trzech stron; wywiązała się straszliwa walka. Oddziały Taira rzuciły się do bezładnej ucieczki, w morze. Wojownicy ginęli od strzał, wypadali z wywracających się łodzi i szli na dno, obciążeni zbrojami. Przy jednym z dowódców znaleziono wiersz, który zapisał przed samą bitwą: